Friday, July 10, 2009

تحلیلی بر کودتای 22 خرداد – بخش یکم

پس از برگزاری انتخابات دهم، کودتای 22 خرداد، و حوادث بعد از آن، تحلیلِ آنچه تاکنون اتفاق افتاده برای درک بهتر موقعیت کنونی و برنامه ریزی درست برای آینده لازم است. برای این منظور سوالات زیر را باید جواب داد:

الگوهای رفتاری حکومت در موارد مشابه چه بوده است؟

برای پاسخ به این سوال باید بحرانهایی مانند آنچه ذکر خواهد شد را بازخوانی کرد. کودتای نافرجام نوژه، خلع رئیس جهور وقت ابولحسن بنی صدر و سرکوب سازمان مجاهدین خلق در خرداد ماه سال 1360، پایان یافتن جنگ و متعاقب آن قتل عام زندانیان در تابستان 1367، جانشینی آیت الله خمینی، قتلهای زنجیره ای، حوادث مرتبط با کوی دانشگاه در تیرماه 1378.

در تمامی موارد فوق الگوی مشترکی را می توان مشاهده کرد که به صورت خلاصه از چهار قدم اصلی زیر پیروی می کند

- قطع جریان سالم اطلاعات، شایعه پراکنی و تهمت زنی درسطح وسیع

- خشونت و ارعاب

- مظلوم نمایی

- مصادره به مطلوب

هر یک از این اقدامات اهداف مشخصی را دنبال می کنند و برای کنترل بحران و برگرداندن ثبات به جامعه در سناریوهای دیده شده از جانب حکومت نقش حیاتی دارند که مفصلا در یک پست جداگانه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

در این بازی کودتا-ضد کودتا گذشت زمان به نفع کدام گروه است؟

به صورت کلی، اگر حکومت در دستیابی به اهداف قدمهای چهارگانه خود موفق باشد، گذشت زمان به فرونشستن التهاب جامعه کمک خواهد کرد. معمولا در حوادث مشابه، حکومت در مدت بسیار کوتاهی (کمتر از یک هفته) مراحل چهارگانه را طی کرده است و سپس با گذشت زمان، موضوع اصلی را دچار روزمرگی و مرگ تدریجی کرده است. به صورت خلاصه، در بحران فعلی، حکومت به اهداف اصلی خود نرسیده است. جامعه ملتهب و مساله انتخابات با وجود گذشت نزدیک به یک ماه، هنوز فراموش نشده است. در پستی جداگانه به مساله گذشت زمان و اینکه چه عواملی گذشت زمان را به نفع جنبش مردمی خواهد کرد خواهم پرداخت.

بازیگران اصلی و ابزارهای آنهای چیست؟

برای تحلیل درست از یک واقعه باید بازیگران اصلی آن و ابزارهای در دست هریک را شناخت. در بحران اخیر، عامه مردم و نخبگان ایرانی داخل و خارج از کشور، حکومت به معنی کلی آن، دولتهای خارجی و افکار عمومی جهانی را می توان به عنوان بازیگران این بحران شناسایی کرد. هر یک از این بازیگران منافع، مواضع و ابزارهای مشخصی دارد که بر اساس آن با دیگر بازیگران به تعامل خواهد پرداخت. برای ارائه روشهایی برای حداکثر کردن منافع یک گروه (در اینجا عامه مردم ایران) باید اعضای هر گروه و مدل تعاملی آنها شناسایی شود.

سعی خواهم کرد تا پاسخ به سوالهای فوق را در پستهای آتی به صورت مفصل بررسی کنم

بخش دوم

No comments:

Post a Comment